Philips PDT-Dokatimer 022 - scan handleiding
Omdat er op het AnalogeFotoforum (analoogfotoforum.nl) regelmatig vraag is over deze handige timers, de originele handleiding gescand.
De handleiding is gebaseerd op het gebruik van VAST-GRADATIE-PAPIER - dus let op met Multicontrast-papier: dat moet je handmatig corrigeren.
Belangrijk:
a) leer goed wat je punten zijn, dit moet je leren herkennen
b) diafragmeer naar het gewenste diafragma voor de meting. Dus als je 3 stops gesloten wilt gaan afdrukken, doe dat voordat je de meting begint!
c) meet met alle DoKa-verlichting uit!
d) laat de meetcel 'opwarmen' voor gebruik, dus zet de cel op tijd open en met het lichtoog naar boven in de DoKa liggen. Anders gaat het zeker tijdens de meting verlopen.
e) zorg dat je spanning stabiel is. Bij grote wisselingen tussen de spanning (bijvoorbeeld 200 volt) tijdens het meten en belichten (bijvoorbeeld 250 volt) kan de timer dit niet automatisch corrigeren. Dit geeft slechte resultaten. Als je een slecht elektriciteitsnet hebt, gebruik dan bijvoorbeeld een UPS om de spanning te stabiliseren of gebruik een inverter met opslag in accu's. De spanningswisselingen hebben bij mij meer dan eens tot slechte resultaten geleid...
Aanpassing aan de gradatie zoals ik het doe (met ZW-negatieven en multi-contrast-papier):
- meten met de cel. Deze geeft bijvoorbeeld 4 seconden met hardheid 3 aan. Dan kan je gewoon de klok gebruiken zonder correctie (mits op juiste punten gemeten)
- hardheid-corrigeren als nodig voor hardere belichting. Bijvoorbeeld als je hardheid-filter 4 gebruikt. Dan moet je de tijd verdubbelen. Zet de klok op hardheid '3' (normaal) en druk 2 keer achter elkaar op de belichtingsknop. Dan is de belichting correct gecorrigeerd.
- hardheid-corrigeren als nodig voor zachtere belichting. De klok terug op '3' zetten en gewoon laten belichten met het zachte filter onder de lens. Dit is over het algemeen correct. Niet laten corrigeren door de klok want die correctie werkt in mijn ervaring enkel goed met vast-gradatie-papier.
Het leren 'lezen' van je afdrukgebied op de juiste plaats kost even tijd. Als je dit doet met een paar afdrukken kan je dit vrij snel leren. Je moet zelf goed in de gaten krijgen welke punten 'nog net doortekening hebben'. Nadat je dit geleerd hebt, kun je daarna met deze timer met meetcel heel snel de juiste belichtingstijd en contrast bemeten.
Correcties zoals bij doordrukken etc. kan je ook meten eventueel (donker punt op afdruk meten geeft de op die plaats benodigde tijd aan). Je kunt dan de rest van de afdruk afdekken (bewegend tegen scherpe randen) en dat deel wat langer moet de extra gemeten en berekende tijd geven.
De handleiding is gebaseerd op het gebruik van VAST-GRADATIE-PAPIER - dus let op met Multicontrast-papier: dat moet je handmatig corrigeren.
Belangrijk:
a) leer goed wat je punten zijn, dit moet je leren herkennen
b) diafragmeer naar het gewenste diafragma voor de meting. Dus als je 3 stops gesloten wilt gaan afdrukken, doe dat voordat je de meting begint!
c) meet met alle DoKa-verlichting uit!
d) laat de meetcel 'opwarmen' voor gebruik, dus zet de cel op tijd open en met het lichtoog naar boven in de DoKa liggen. Anders gaat het zeker tijdens de meting verlopen.
e) zorg dat je spanning stabiel is. Bij grote wisselingen tussen de spanning (bijvoorbeeld 200 volt) tijdens het meten en belichten (bijvoorbeeld 250 volt) kan de timer dit niet automatisch corrigeren. Dit geeft slechte resultaten. Als je een slecht elektriciteitsnet hebt, gebruik dan bijvoorbeeld een UPS om de spanning te stabiliseren of gebruik een inverter met opslag in accu's. De spanningswisselingen hebben bij mij meer dan eens tot slechte resultaten geleid...
Aanpassing aan de gradatie zoals ik het doe (met ZW-negatieven en multi-contrast-papier):
- meten met de cel. Deze geeft bijvoorbeeld 4 seconden met hardheid 3 aan. Dan kan je gewoon de klok gebruiken zonder correctie (mits op juiste punten gemeten)
- hardheid-corrigeren als nodig voor hardere belichting. Bijvoorbeeld als je hardheid-filter 4 gebruikt. Dan moet je de tijd verdubbelen. Zet de klok op hardheid '3' (normaal) en druk 2 keer achter elkaar op de belichtingsknop. Dan is de belichting correct gecorrigeerd.
- hardheid-corrigeren als nodig voor zachtere belichting. De klok terug op '3' zetten en gewoon laten belichten met het zachte filter onder de lens. Dit is over het algemeen correct. Niet laten corrigeren door de klok want die correctie werkt in mijn ervaring enkel goed met vast-gradatie-papier.
Het leren 'lezen' van je afdrukgebied op de juiste plaats kost even tijd. Als je dit doet met een paar afdrukken kan je dit vrij snel leren. Je moet zelf goed in de gaten krijgen welke punten 'nog net doortekening hebben'. Nadat je dit geleerd hebt, kun je daarna met deze timer met meetcel heel snel de juiste belichtingstijd en contrast bemeten.
Correcties zoals bij doordrukken etc. kan je ook meten eventueel (donker punt op afdruk meten geeft de op die plaats benodigde tijd aan). Je kunt dan de rest van de afdruk afdekken (bewegend tegen scherpe randen) en dat deel wat langer moet de extra gemeten en berekende tijd geven.
opmerkingen / extra uitleg:
Bij het vergroten op gewoon vast-gradatie-papier heeft de stand van de "hardheid-knop" (de schijf met indicatie) 2 werkingen:
a) je ziet de tijd die je nodig hebt om te vergroten aangeduid worden tijdens het meten
b) de vergroter verlengt deze tijd automatisch (is dus niet zichtbaar in de aanduidingen) voor de gekozen / ingestelde hardheid.
Voorbeeld (even verzonnen waarden) de gemeten tijd (en die stel je dus ook in!) is 8 seconden, maar de hardheid-instelling staat op 5, dan maakt de timer er bijvoorbeeld (echte tijd weet ik niet!) 12 seconden van.
Dus inplaats van de 'neutraal' ingestelde tijd van 8 seconden wordt het papier 12 seconden belicht.
hoe lang die correctie duurt kan je ook nog eens instellen met het instelknopje.
Echter: als je met multi-contrast-papier werkt, gaat dit helemaal mis:
a') de tijd die je afleest is 8 seconden
b') de tijd die de vergroter belicht is 12 seconden
c') de tijd die je (het papier wat jij gebruikt!) papier nodig heeft met filter 5 ervoor is bijvoorbeeld 2 * 8 = 16 seconden.
De afdruk is dus veel te licht: er is maar 12 seconden belicht in plaats van 16 seconden die nodig is.
Vaak is de makkelijkste correctie voor het gebruik van een 'hard filter' bij multicontrastpapier gewoon 2x achter elkaar op de belichtingsknop drukken: ingesteld op 'neutraal' (lijn bij de zwarte pijl) belicht je zo 2*8 = 16 seconden in totaal.
Echter: doe je dat terwijl de lijn van die schijf nog op '5' staat, corrigeert de klok ook al. Je krijgt dan dus met dit voorbeeld 2 * 12 = 24 seconden belicht papier. Deze afdruk kan dus ook zo de afvalbak in want die is helemaal overbelicht (als je correct gemeten hebt).
nogmaals, ik weet niet wat de werkelijke tijden zijn want met vast-gradatie-papier gaat het bij mij helemaal correct en ik ga er niet met de stopwatch naastzitten om de 'echte tijd' te meten. Bij 4 seconden gemeten op MC-papier en op hardheid '3' doet hij het ook helemaal goed.
Bij het vergroten op gewoon vast-gradatie-papier heeft de stand van de "hardheid-knop" (de schijf met indicatie) 2 werkingen:
a) je ziet de tijd die je nodig hebt om te vergroten aangeduid worden tijdens het meten
b) de vergroter verlengt deze tijd automatisch (is dus niet zichtbaar in de aanduidingen) voor de gekozen / ingestelde hardheid.
Voorbeeld (even verzonnen waarden) de gemeten tijd (en die stel je dus ook in!) is 8 seconden, maar de hardheid-instelling staat op 5, dan maakt de timer er bijvoorbeeld (echte tijd weet ik niet!) 12 seconden van.
Dus inplaats van de 'neutraal' ingestelde tijd van 8 seconden wordt het papier 12 seconden belicht.
hoe lang die correctie duurt kan je ook nog eens instellen met het instelknopje.
Echter: als je met multi-contrast-papier werkt, gaat dit helemaal mis:
a') de tijd die je afleest is 8 seconden
b') de tijd die de vergroter belicht is 12 seconden
c') de tijd die je (het papier wat jij gebruikt!) papier nodig heeft met filter 5 ervoor is bijvoorbeeld 2 * 8 = 16 seconden.
De afdruk is dus veel te licht: er is maar 12 seconden belicht in plaats van 16 seconden die nodig is.
Vaak is de makkelijkste correctie voor het gebruik van een 'hard filter' bij multicontrastpapier gewoon 2x achter elkaar op de belichtingsknop drukken: ingesteld op 'neutraal' (lijn bij de zwarte pijl) belicht je zo 2*8 = 16 seconden in totaal.
Echter: doe je dat terwijl de lijn van die schijf nog op '5' staat, corrigeert de klok ook al. Je krijgt dan dus met dit voorbeeld 2 * 12 = 24 seconden belicht papier. Deze afdruk kan dus ook zo de afvalbak in want die is helemaal overbelicht (als je correct gemeten hebt).
nogmaals, ik weet niet wat de werkelijke tijden zijn want met vast-gradatie-papier gaat het bij mij helemaal correct en ik ga er niet met de stopwatch naastzitten om de 'echte tijd' te meten. Bij 4 seconden gemeten op MC-papier en op hardheid '3' doet hij het ook helemaal goed.